قابلمه یکی از پرکاربردترین ابزارهای آشپزی در هر خانهای است. اما آیا تا به حال به این فکر کردهاید که قابلمهها چگونه ساخته میشوند؟ فرآیند تولید قابلمهها ترکیبی از مهندسی دقیق، انتخاب مواد مناسب و فناوریهای صنعتی است که در نهایت منجر به تولید ظرفی مقاوم، ایمن و رسانای حرارت میشود. در این مقاله با مراحل ساخت قابلمهها، انواع مواد اولیه و تفاوتهای تولید در مدلهای مختلف آشنا میشویم.
🧱 مرحله اول: انتخاب مواد اولیه
اولین قدم در ساخت قابلمه، انتخاب مادهای است که بتواند حرارت را بهخوبی منتقل کند و در برابر ضربه، خوردگی و حرارت بالا مقاوم باشد. رایجترین مواد اولیه عبارتند از:
- آلومینیوم: سبک، ارزان و رسانای خوب حرارت. معمولاً با روکش نچسب یا سرامیکی پوشانده میشود.
- چدن: سنگین، مقاوم و مناسب برای پخت طولانیمدت. نیاز به لعابکاری دارد.
- استیل ضدزنگ (استنلس استیل): بادوام، مقاوم در برابر زنگزدگی، اما رسانای حرارت ضعیفتر نسبت به آلومینیوم.
- گرانیت و سرامیک: معمولاً بهصورت روکش روی آلومینیوم یا چدن استفاده میشوند و خاصیت نچسب دارند.
🛠️ مرحله دوم: قالبگیری و شکلدهی
پس از آمادهسازی مواد اولیه، فرآیند قالبگیری آغاز میشود. در این مرحله:
- فلز مذاب (مانند آلومینیوم یا چدن) در قالبهای مخصوص ریخته میشود تا شکل اولیه قابلمه ایجاد شود.
- در روشهای پیشرفتهتر، از پرسهای هیدرولیکی برای شکلدهی ورقهای فلزی استفاده میشود.
- قابلمههای استیل معمولاً از طریق نورد و خمکاری تولید میشوند.
🔧 مرحله سوم: پرداخت سطح و صیقلکاری
پس از قالبگیری، سطح قابلمه باید صاف و یکنواخت شود. این مرحله شامل:
- تراشکاری و سنگزنی برای حذف زبریها و لبههای تیز
- صیقلکاری مکانیکی یا شیمیایی برای براق شدن سطح داخلی و خارجی
- آمادهسازی برای پوششدهی در قابلمههای نچسب یا لعابی
🎨 مرحله چهارم: پوششدهی نهایی
در این مرحله، سطح داخلی قابلمه با مواد نچسب یا لعابدار پوشانده میشود:
- پوشش تفلون یا نچسب: معمولاً در چند لایه اعمال میشود و سپس در دمای بالا پخته میشود.
- لعاب سرامیکی یا گرانیتی: با اسپری یا غوطهوری اعمال شده و در کوره حرارت داده میشود.
- پوششهای ضدخش و ضدسایش: در مدلهای پیشرفتهتر برای افزایش دوام استفاده میشوند.
🔍 مرحله پنجم: نصب دسته و درب
در این مرحله، دستههای قابلمه (فلزی، سیلیکونی یا باکالیتی) با پیچ یا جوش به بدنه متصل میشوند. همچنین دربهای شیشهای یا فلزی با دستگیرههای مقاوم نصب میگردند.
✅ مرحله ششم: کنترل کیفیت و بستهبندی
قبل از عرضه به بازار، قابلمهها باید از نظر کیفیت بررسی شوند:
- تست مقاومت حرارتی و ضربهای
- بررسی یکنواختی پوشش نچسب
- کنترل وزن، ضخامت و ابعاد
- بستهبندی در کارتنهای مقاوم با اطلاعات محصول
📌 تفاوت روش ساخت در انواع قابلمهها
- قابلمه چدنی: نیاز به قالبگیری دقیق و لعابکاری چندلایه دارد.
- قابلمه گرانیتی: معمولاً از آلومینیوم ساخته شده و با روکش گرانیت پوشانده میشود.
- قابلمه استیل: بدون روکش نچسب، اما با کف چندلایه برای پخش یکنواخت حرارت.
- قابلمه سرامیکی: حساستر به ضربه، اما سالمتر برای پخت غذاهای رژیمی.
با شناخت مراحل ساخت قابلمهها، میتوان درک بهتری از کیفیت و قیمت آنها داشت. اگر قصد خرید قابلمه دارید، توجه به جنس، نوع پوشش و فرآیند تولید میتواند انتخاب شما را هوشمندانهتر کند.